De Revolutie van data-acquisitie: drones in de Fysieke Leefomgeving

Terwijl velen bij het horen van 'drones' denken aan spectaculaire luchtfoto's en avontuurlijke video's, gaan deze onbemande luchtvliegers nu veel verder in hun toepassingen. Bij Highberg (voorheen bekend als VKA) zien wij de drone als de drager van data-acquisitie. Denk hierbij aan sensoren die rookpluimen en emissies kunnen detecteren, maar ook aan geavanceerde camera’s en meetinstrumenten die een schat aan informatie kunnen verzamelen. In het hart van deze transformatie zien we de naadloze samensmelting van IT-expertise met de complexiteit van de fysieke leefomgeving.

Een van de meest veelbelovende facetten van drone-technologie is het vermogen om gegevens te verzamelen en inzichten te bieden die voorheen onbereikbaar waren. Stel je voor dat drones worden ingezet om de luchtkwaliteit boven industriële complexen te monitoren. Door drones uit te rusten met gespecialiseerde camera's kunnen ze rookpluimen en emissies vastleggen. Deze visuele gegevens kunnen vervolgens worden geanalyseerd om te bepalen of er ongewenste vervuiling plaatsvindt. Hier zien we hoe IT en de fysieke wereld in harmonie samenkomen - het vermogen om complexe datasets om te zetten in tastbare inzichten.

Het gebruik van drones reikt echter verder dan alleen de industriële sector. Natuurbeheerders en boswachters maken steeds vaker gebruik van drones om uitgestrekte natuurgebieden te monitoren. Drones bieden een compleet beeld van de flora en fauna, waardoor ecologische veranderingen en bedreigingen snel kunnen worden geïdentificeerd. Dit roept echter ook ethische vraagstukken op. Hoe ver moeten we gaan in het observeren van de natuur? Welke invloed heeft de constante surveillance op het gedrag van dieren? Hoe wordt er, op privacyvlak, omgegaan met de verzamelde beelden waarop personen zichtbaar zijn? Deze vragen dwingen ons na te denken over de grenzen van technologische betrokkenheid in de natuur. Bijvoorbeeld, een waterschap zette drones in met camera's voor inspecties, waarbij per ongeluk particuliere tuinen in beeld kwamen. In een dergelijk geval werd vastgesteld dat individuen zonder kleding aan het zonnen waren in hun privéomgeving, wat een delicaat onderwerp van privacy naar voren bracht. Als reactie hierop werd de resolutie van de beelden aangepast om identificatie te voorkomen. Dit benadrukt het belang van het ontwikkelen van privacybewuste oplossingen, het delen van kennis en het bewust implementeren van maatregelen om de privacy te waarborgen. Een voorbeeld van zo’n oplossing is BaaS, ofwel ‘Blurring as a Service’. Dit is een algoritme dat de beelden analyseert, personen of persoonsgegevens herkent en automatisch anonimiseert. De gemeente Amsterdam heeft dit toegepast (klik op de link voor meer informatie hierover).

De ontwikkelingen op het gebied van drone-technologie zijn ronduit verbazingwekkend te noemen. Naast hun huidige inzet in diverse sectoren, vinden drones hun weg naar stadsplanning en infrastructuurprojecten. Stel je voor dat stedenbouwkundigen drones gebruiken om 3D-modellen van stedelijke gebieden te maken, waardoor nauwkeurige analyses mogelijk zijn voor nieuwe bouwprojecten en infrastructuuruitbreidingen. Ook kunnen drones worden uitgerust met bijvoorbeeld biomonitoringssystemen. Hierdoor zijn ze in staat om de gezondheid van planten en bomen te evalueren. Dit kan leiden tot nauwkeuriger bosbeheer en een beter begrip van de ecologie van ecosystemen. Of denk aan drones die op microscopisch niveau kunnen scannen, waardoor we kunnen anticiperen op bodemerosie en milieuverontreiniging. Dit opent deuren naar proactieve maatregelen voor behoud en duurzaamheid.

Bij het inzetten van deze technologieën staat de veiligheid van mensen altijd voorop. Autonome drones kunnen bijvoorbeeld worden geprogrammeerd om ‘no-fly zones’ rond scholen en woongebieden te herkennen, waardoor het risico op ongelukken met burgers aanzienlijk wordt verkleind. Sensoren en AI-algoritmes dragen bij aan het vermijden van obstakels en zorgen voor een veilige integratie van drones in het dagelijks leven.

Augmented Reality (AR) en Virtual Reality (VR) zijn ook steeds belangrijker geworden in de wereld van drones. Met AR kunnen bijvoorbeeld drone-piloten live data overlays zien tijdens het vliegen, wat helpt bij navigatie en het uitvoeren van complexe taken. VR kan gebruikt worden voor het trainen van drone-piloten in gesimuleerde omgevingen, wat leidt tot betere vaardigheden zonder het risico van echte ongelukken.

Ook autonome drones, uitgerust met kunstmatige intelligentie, zullen een prominente rol spelen. Ze kunnen zelfstandig en snel reageren op veranderende omstandigheden, zoals het detecteren van natuurrampen, het opsporen van dieren in nood, en het inspecteren van grote en gevaarlijke gebieden zonder menselijke tussenkomst.

En dit gaat niet alleen over drones in de lucht. Er zijn tegenwoordig bedrijven die dit soort oplossingen zelfs bieden voor op en onder het wateroppervlak. Wat er voor zorgt dat er een hele hoop nieuwe data wordt verzameld. Ook deze bedrijven zullen investeren in de innovaties rondom drone-technologie.

Het is van cruciaal belang te benadrukken dat verantwoordelijkheid bij het gebruik van dronetechnologie centraal staat. We pleiten voor een "oppasmoment" bij de implementatie van drones, waarbij niet alleen de fantastische mogelijkheden worden benut, maar ook zorgvuldig wordt afgewogen hoe ze worden ingezet. Vragen over checks, toepassingsgebied en regelgeving zijn essentieel.

Bij het gebruik van drones in Nederland zijn de regels onderverdeeld in drie categorieën: open, specifiek en gecertificeerd, afhankelijk van het risiconiveau (Drone Laws in the Netherlands, 2023). In de open categorie is geen voorafgaande autorisatie vereist, maar moet de drone wel binnen het zichtveld blijven en onder de 25 kg wegen. Voor de specifieke categorie is autorisatie nodig, en voor de gecertificeerde categorie is certificering van de drone en een gelicenseerde piloot vereist. Vanaf 1 januari 2024 moeten operaties in de open categorie worden uitgevoerd met drones die een C0, C1, C2, C3 of C4 classificatielabel dragen (Drone Laws in the Netherlands, 2023). Registratie van droneoperatoren is verplicht en de verantwoordelijkheid voor de vluchtveiligheid ligt bij de piloot. Voor commerciële drone-operaties is een verzekering van minimaal 1 miljoen euro verplicht (Drone Laws in the Netherlands, 2023).

Deze regelgeving toont aan hoe wetgeving zich ontwikkelt om zowel innovatie te bevorderen als de veiligheid en privacy van burgers te waarborgen.

In deze verkenning van de invloed van drones in de fysieke leefomgeving hebben we gezien hoe deze technologie de dataverzameling revolutioneert, van luchtkwaliteitsmetingen boven industriële complexen tot het monitoren van uitgestrekte natuurgebieden. De integratie van drones biedt ongekende mogelijkheden voor stadsplanning en natuurbeheer, maar roept ook belangrijke vragen op over ethiek en privacy. De implementatie van drones vereist een zorgvuldige afweging van technologische mogelijkheden tegenover de regelgeving en ethische normen.

Referenties:

• BaaS (Blurring as a Service): Open Research Amsterdam
• Drone Laws in the Netherlands: Drone laws

Neem contact op met Sander Spanjaard (sander.spanjaard@highberg.com), Hans Oeij (hans.oeij@highberg.com) of Irfan Ilahi (irfan.ilahi@highberg.com).