Wil je jouw organisatiecultuur veranderen? Maak gewenst gedrag expliciet en haal de ongeschreven regels uit de schaduw!
Cultuur; een redelijk vaag begrip en tegelijkertijd lukt het iedereen om er een omschrijving van te geven. Je herinnert je vast de observerende houding die ontstaat wanneer je het huis van een ander gezin binnenloopt, een ander land bezoekt, of wanneer je voor het eerst de dynamiek van een vriendengroep ervaart. (On)bewust neem je op wat wel of juist niet gebruikelijk is. Waarover wordt hier gesproken? Wat wordt gewaardeerd? Of wat juist niet? Met welk gedrag of goed verhaal kan je rekenen op een positieve reactie? Naast gezinnen, landen en groepen mensen, hebben ook organisaties een eigen cultuur. (On)geschreven regels geven op de achtergrond grenzen aan het gedrag van de medewerkers. Wil je jouw organisatiecultuur ontwikkelen, dan moet je deze ongeschreven regels uit de schaduw halen en expliciet gaan maken. De aanpak van Highberg is er daarom op gericht om de veelzijdigheid van cultuur om te zetten naar gedrag en concrete rollen, zodat grip ontstaat op de gewenste cultuurverandering en het inrichten en ondersteunen van deze verandering.
Een organisatiecultuur omvat alle gangbare normen, waarden, zowel geschreven als ongeschreven regels, en gedrag binnen een organisatie. Deze elementen bepalen hoe activiteiten worden uitgevoerd en wat wordt gestimuleerd of juist belemmerd. Deze cultuur is dynamisch en staat open voor invloeden van interne én externe factoren. Externe invloeden kunnen bijvoorbeeld afkomstig zijn van maatschappelijke ontwikkelingen zoals de MeToo-beweging, die verschuivingen teweegbracht in talloze organisaties. Intern kunnen veranderingen optreden door de komst van een nieuwe generatie met andere denkwijzen, of bijvoorbeeld door een snelle opeenvolging van wisselingen binnen het managementteam.
Doordat de organisatiecultuur in iedere samenwerking en keuze terugkomt, is het van grote impact op de dagelijkse gang van zaken voor medewerkers. Je kunt de cultuurontwikkeling de vrije loop laten, of deze bewust ontwikkelen. Wij geloven in het bewust ontwikkelen van een gewenste organisatiecultuur. In onze ervaring in cultuur-ontwikkeltrajecten hebben wij vier succesfactoren gevonden.
1. Cultuur uitwerken tot concreet gedrag
Wij starten met het huidige gedrag én het gedrag dat bij de gewenste cultuur hoort expliciet te maken en deze weer te geven in een van-naar.
2. Cultuur uitdragers bij elkaar brengen
Naast de formele leidinggevenden hebben de informele leiders een grote invloed op de cultuur en daarmee de cultuurontwikkeling. Het is belangrijk deze cultuurdragers bij elkaar te brengen zodat zij samen eenheid vormen.
3. Ondersteuning inrichten door het opstellen van een cultuurkompas
Inmiddels is het bekend welk concreet gedrag past bij de gewenste cultuur en welke sleutelfiguren in de organisatie dit uit gaan dragen. Nu is het relevant om het concreet en handzaam te maken. Dit doen we door het opstellen van een cultuurkompas. Een weergave van de drie of vier kernwaarden met ieder een tweetal leefregels die dienen als gids voor het maken van keuzes. Denk hierbij aan: ‘Wij vertrouwen op talenten en laten los als iets belegd is' of 'Wij sturen bij op basis van feiten en toetsen onze aannames’. Het kompas is altijd maatwerk, passend bij de organisatie, haar medewerkers en de te behalen resultaten.
4. Cultuur uitdragen door leiders en interne communicatie: voordoen-meedoen-zelf doen
De sleutelfiguren in jouw organisatie sturen we natuurlijk niet zonder verdere steun terug de organisatie in. Een duurzame cultuurontwikkeling is gebaad bij het bieden van de juiste steun in deze ontwikkeling. Daarom zullen we eerst voordoen, vervolgens naast de leider of medewerker staan, zodat zij het daarna zelf duurzaam kunnen voortzetten. De steun komt ook van binnenuit, onder andere door al vanaf het begin HR en de interne marketing of communicatiespecialist te betrekken, zodat regelmatig basis succesverhalen van medewerkers gedeeld kunnen worden, in lijn met het cultuurkompas. Op deze manier wordt de gewenste cultuur steeds verder ingekleurd, gaat deze leven en worden de leidinggevenden door de interne organisatie gesteund in hun boodschap.
'Alles wat je aandacht geeft, groeit', het is een tegeltjeswijsheid die vast bekend in de oren klinkt. Ongeschreven regels in de schaduw gaan aan je voorbij in de dagelijkse gang van zaken. Maar door het expliciteren van gedrag in het cultuurkompas is het mogelijk om de aandacht van de (in)formele leiders en o.a. interne communicatiespecialisten te focussen op het gewenste gedrag. Want met de juiste aandacht, kun je ieder gedrag en daarmee organisatiecultuur ontwikkelen.
Gerelateerde insights
